Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία
Τα συναισθήματά μας, οι σκέψεις μας και οι συμπεριφορές μας συνδέονται άμεσα και το ένα αλληλεπιδρά με το άλλο. Κάθε τι που συμβαίνει στην καθημερινότητα μας δημιουργεί σκέψεις και συναισθήματα και αυτά μας οδηγούν στο να αντιδράσουμε ανάλογα. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα που δημιουργούνται στον κάθε άνθρωπο είναι εντελώς προσωπικά και υποκειμενικά. Η προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου είναι ξεχωριστή και για αυτό δεν λειτουργούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο στα ίδια ερεθίσματα.
Τα σημαντικά βιώματα της παιδικής ηλικίας, το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ένα παιδί και οι προσωπικότητες των σημαντικών ανθρώπων που το ανέθρεψαν και το επηρέασαν, συνδυάζονται και αλληλεπιδρούν με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του παιδιού (για παράδειγμα ένα ντροπαλό παιδί). Έτσι από μικρή ηλικία αρχίζει να χτίζεται στο μυαλό κάθε παιδιού η εικόνα του εαυτού του και η αυτοεκτίμησή του, η εικόνα για τους άλλους ανθρώπους και τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος. Πάνω σε αυτή την εικόνα, κάθε παιδί χτίζει κάποιες στρατηγικές αντιμετώπισης για να μπορέσει να προσαρμοστεί και να ανταπεξέλθει σε δυσκολίες και προβλήματα που προκύπτουν. Σιγά σιγά κατά την ενηλικίωση, αυτές οι στρατηγικές γίνονται ο κύριος τρόπος με τον οποίο κάποιος προσεγγίζει άλλους ανθρώπους, χτίζει σχέσεις, αντιμετωπίζει καταστάσεις και προκλήσεις, κάνει επιλογές, φροντίζει τον εαυτό του. Σε κάποιες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να μην νιώθει ικανοποιημένο από τη ζωή του, να βιώνει άγχος και άλλα αρνητικά συναισθήματα, να μην μπορεί να πετύχει αυτά που θέλει, να μην μπορεί να αγαπήσει τον εαυτό του. Τα προβλήματα αυτά διατηρούνται εξαιτίας των αρνητικών πεποιθήσεων που έχουν χτιστεί γύρω από τον εαυτό και τους άλλους σε συνδυασμό με περιβαλλοντικούς παράγοντες που ενισχύουν τις αναποτελεσματικές στρατηγικές ή υπονομεύουν την αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση με τους άλλους. Η ψυχοθεραπεία είναι ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, στην προσπάθεια να αναγνωριστούν οι αρνητικές πεποιθήσεις και πώς αυτές δημιουργήθηκαν στην παιδική ηλικία, με τελικό προορισμό το παρόν, στην προσπάθεια να ανασκευαστεί η αρνητική εικόνα του εαυτού μου, βρίσκοντας έναν πιο ικανοποιητικό, ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο να διαχειρίζομαι τις καταστάσεις.
H Συστημική – Οικογενειακή Θεραπεία
Σύμφωνα με την Συστημική προσέγγιση στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή, ομάδες ισχυρής επιρροής, με πρώτη και κυρίαρχη την οικογένεια μέσα στην οποία μεγαλώνουμε, η οποία μας περνάει κεντρικά μηνύματα, μας αποδίδει ρόλους και μας διαμορφώνει σαν ενήλικες.
Σε κάθε οικογένεια κάθε μέλος συνδέεται με όλα τα άλλα μέλη με ένα πλέγμα σχέσεων που καθορίζει την πορεία και την εξέλιξη όλων. Τα μέλη μιας οικογένειας αλληλοεπηρεάζονται και αλληλο -προσδιορίζονται και έτσι η εξέταση και η κατανόηση της συμπεριφοράς του ενός γίνεται σε συνάρτηση με την συμπεριφορά και των άλλων μελών. Κατά συνέπεια τα συμπτώματα, δυσκολίες ή/και αλλαγές που μπορεί να παρουσιάσει ένα άτομο στην προσωπική του πορεία και εξέλιξη είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση με τα σημαντικά συστήματα στα οποία ανήκει.
Στόχος της θεραπείας είναι το άτομο που αντιμετωπίζει δυσκολίες να δει τη σχέση του με όλους αυτούς τους παράγοντες και τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση που τον/την επηρεάζουν και με τη βοήθεια του θεραπευτή να αποκτήσει διαφορετικό τρόπο αντίληψης και αντιμετώπισης των καταστάσεων.
Η συστημική ψυχοθεραπεία έχει φανεί ότι είναι αποτελεσματική σε ένα μεγάλο εύρος ψυχολογικών προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίσει το άτομο, όπως: κατάθλιψη, φοβίες, άγχος, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικά προβλήματα, διατροφικές διαταραχές, παθολογικό πένθος, διαζύγιο, αγχώδεις διαταραχές κ.α. και να τα δουλέψει σε ατομική ψυχοθεραπεία, μέσα από το πρίσμα της συστημικής θεώρησης.
Η συστημική ψυχοθεραπεία εστιάζεται και στις δυσκολίες στη σχέση ζευγαριών (συνεχείς συγκρούσεις, δυσκολίες στην επικοινωνία, απιστία, ψυχρότητα) και σε θέματα χωρισμού και διαζυγίου. Στη θεραπεία ζεύγους, συνήθως, ο θεραπευτής καλεί το ζευγάρι στις συνεδρίες αλλά μπορεί να υπάρξουν και χωριστές συναντήσεις. Έχει βρεθεί ότι τα ζευγάρια που αναζητούν ψυχολογική υποστήριξη για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να μείνουν μαζί και να έχουν μια καλύτερη ποιότητα σχέσης και ζωής.
Η συστημική θεραπεία εξειδικεύεται, επίσης, και στις δυσκολίες στις σχέσεις γονέων-παιδιών και σε θέματα συμπεριφοράς των παιδιών και εφήβων που διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία της οικογένειας και του σχολείου. Ο θεραπευτής θα διευκολύνει την έκφραση των συναισθημάτων και των αναγκών της οικογένειας και έτσι η οικογένεια θα χτίσει μια πιο ανοιχτή και ώριμη επικοινωνία όπου θα καλύπτονται καλύτερα οι συναισθηματικές ανάγκες όλων των μελών.
Η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία
Η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία επικεντρώνεται στα συναισθήματα, στην αποδοχή τους και την αποτελεσματικότερη ρύθμισή τους. Συνολικά βασίζεται στη διαλεκτική θεώρηση της πραγματικότητας και στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αλήθεια δεν είναι σταθερή αλλά εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Το άτομο εκπαιδεύεται να μάθει να βλέπει τον εαυτό του, τους άλλους και τα γεγονότα μέσα από το πρίσμα της διαλεκτικής, προσπαθώντας να αποτινάξει τη διπολική σκέψη του άσπρο-μαύρο, καλό-κακό, δικαιο-άδικο. Κάθε θέση έχει μια αντίθεση και ζητούμενο είναι η σύνθεση. Όπως συνυπάρχει το θετικό με το αρνητικό φορτίο στον πυρήνα ενός ατόμου για να υπάρχει ισορροπία, έτσι συνυπάρχει το συναίσθημα με τη λογική που οδηγούν στη σοφία του κάθε ανθρώπου, στο ένστικτο που τον οδηγεί σωστά. Η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία είναι μια διαρκής προσπάθεια να βρω, να ακούσω και να ακολουθήσω αυτή τη σοφία μέσα μου που θα με κάνει να νιώθω ότι βρίσκομαι σε ισορροπία με τον εαυτό μου.
Η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία εφαρμόζεται από ομάδα ειδικών ψυχικής υγείας και αποτελείται από ατομική θεραπεία και ομάδα εκπαίδευσης δεξιοτήτων. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία μπορείτε να βρείτε στους προτεινόμενους Χρήσιμους Συνδέσμους.